چطور با فرزندتان درباره‌ی عادات بازی کردن او صحبت کنید؟
برای صحبت کردن با فرزندان‌تان درباره‌ی عادات مربوط به بازی کردن‌شان هیچ زمانی نامناسب نیست. بازی‌های ویدیویی مانند ورزش، موسیقی، تلویزیون، فیلم و هر آن‌چه بچه‌ها به صورت روزمره با آن سروکار دارند، بخش مهمی از زندگی آن‌ها را تشکیل می‌دهند. صحبت کردن درباره‌ی این چیزها با فرزندان‌تان روشی عالی برای حفظ مشارکت [در زندگی‌شان] است. همچنین طرح کردن مباحثی معنادار درباره‌ی اخلاق به ویژه در ارتباط با بازی‌هایی که فرزندتان به آن‌ها علاقه نشان می‌دهد، روش دیگری برای برقراری ارتباط با فرزندان‌تان و دریچه‌ای برای عبور از دیواری است که معمولاً کودکان در مرحله‌ی ورود به نوجوانی به دور خود می‌کشند.
کریستوفر جی. فرگوسن[1]، رئیس بخش روان‌شناسی و ارتباطات دانشگاه بین‌المللی تگزاس ای‌اند‌ام[2]، مقالات متعددی در رابطه با مطالعات صورت گرفته درباره تأثیر استفاده‌ی بیش‌ازحد رسانه بر کودکان نوشته است. فرگوسن می‌گوید: «اگر می‌خواهید که همین حالا با فرزندتان در این مورد صحبت کنید، حواس‌تان به چگونگی مطرح کردن مسئله باشد. به پیش کشیدن این بحث در حال حاضر ممکن است در نظر کودکان رئیس‌مآبانه جلوه کند. این نکته را روشن کنید که متوجه این مسئله هستید که بازی‌های ویدیویی الزاماً به تیراندازی‌های دسته‌جمعی نمی‌انجامند!»
حتی در بهترین زمان‌ها نیز صحبت کردن درباره‌ی عادات مربوط به بازی کردن فرزندان‌تان با آن‌ها همیشه چندان ساده نیست. فرگوسن این کار را عملی شجاعانه می‌خواند، چون اغلب والدین می‌توانند به‌دشواری وارد موضوعاتی شوند که کاملاً آن را درک نمی‌کنند و اساساً به فضای فرزندان‌شان تجاوز کنند.
پاتریشا ونس[3]، رئیس هیئت رده‌بندی نرم‌افزارهای سرگرمی (ایاسآربی)[4]، پیشنهاد می‌کند که والدین این کار را با آشنا شدن با بازی‌های فرزندان‌شان انجام دهند.
او می‌گوید: «بهترین شیوه نظارت بر بازی کردن بچه‌ها، فهمیدن این است که از انجامِ چه بازی‌هایی لذت می‌برند، چه چیزهایی در آن بازی وجود دارند و برای بچه‌ها چه چیز آن بازی جذاب است. هنگامی که والدین کار خود را با فهم این نکات آغاز کنند، نه‌تنها بهتر می‌توانند ارزش بازی‌هایی را که فرزندان‌شان انجام می‌دهند درک کنند، بلکه شناسایی برخی خطرات بالقوه نیز برای آن‌ها ممکن می‌شود.»
شش توصیه در راستای صحبت کردن با فرزندان‌تان
- این کار را زودتر انجام دهید: به توصیه‌ی رسانه‌ی کامن سنس به محض آن‌که فرزندان‌تان شروع به استفاده از هر نوع رسانه‌ای کردند، این گفت‌و‌گو را با آن‌ها داشته باشید.
- کل‌گرایانه عمل کنید: همه‌ی بازی‌ها، برنامه‌های تلویزیونی، پُست‌ها و متن‌های فیس‌بوک حساب‌اند. کلِ مصرف رسانه‌ای فرزندان‌تان را درنظرداشته باشید.
- رده‌بندی: رده‌بندی‌های ایاسآربی[5] را بدانید و آن‌ها را درک کنید. همچنین به خاطر داشته باشید که این رده‌بندی‌ها صرفاً راهنمای شما هستند، نه قوانینی سفت و سخت و غیرقابل‌تغییر.
- قوانین: ایاسآربی توصیه می‌کند قوانین واضحی را در این رابطه وضع کنید که انجام چه بازی‌هایی مجاز است، چه زمانی و برای چه مدت زمانی می‌توانند بازی شوند.
- مکالمه: این صحبت کردن باید مکالمه‌ای دو سویه باشد، نه سخنرانی یک نفره. آماده باشید تا صحبت‌های فرزندان‌تان را هم بشنونید.
- بازی کردن: بازی کردن با فرزندان‌تان بهترین شیوه‌ی تأثیرگذاری بر عادات مربوط به بازی کردن آن‌ها و نظارت بر چگونگی رفتارشان است.
فرگوسن بر این باور است که بهترین راه انجام این کار این است که والدین آن بازی‌ها را همراه فرزندان‌شان انجام دهند. او می‌گوید: «کاری که واقعاً توصیه می‌کنم این است که در وهله‌ی اول والدین با بازی‌هایی که فرزندان‌شان انجام می‌دهند آشنا شوند. بسیاری از ترس و نگرانی‌هایی ما درباره‌ی بازی‌های ویدیویی ناشی از عدم شناخت آن‌هاست. مردم به نوعی در معنایی انتزاعی از «بازی‌های ویدیویی خشونت‌آمیز» می‌ترسند. به محض آن‌که متوجه شوند که چه اتفاقاتی در این بازی‌ها می‌افتند، در بسیاری از موارد خواهند گفت: «اوه، به آن بدی که فکر می‌کردم هم نیست.» اگر والدین چنین کنند، بهتر می‌توانند بفهمند که فرزندان‌شان در معرض چه هستند و چطور دارند از آن رسانه استفاده می‌کنند. اگر با فرزندان‌شان بازی کنند و اگر موردی پیش بیاید که بازی‌ای محتوایی تهاجمی داشته باشد و والدین بگویند: «نه، نه، نه، این بازی خیلی پایش را از گلیمش درازتر کرده است» در آن صورت حرف والدین اعتبار دارد. حالا دیگر این‌طور نیست که والدین بگویند «در تلویزیون دیدم که این بازی خوب نیست»، بلکه ماجرا از این قرار است که آن را بازی کرده‌اند، امتحانش کرده‌اند، اجازه‌ی انجام بازی‌های دیگری را به فرزندان‌شان داده‌اند که در آن‌ها هم خشونت اندکی وجود دارد، اما این یکی دیگر خیلی پایش را از گلیمش درازتر کرده است.»
فرگوسن در نهایت نتیجه می‌گیرد بچه‌ها می‌بینند که تصمیم‌گیری والدین‌شان آگاهانه است، نه صرفاً واکنشی نسبت به گفته‌های دیگران. او می‌گوید: «والدین باید از انجام کارهایی همچون بیرون کشیدن بازی از دستِ فرزندانِ گریان‌شان و پرت کردن آن‌ها در آتش اجتناب کنند.». چنین واکنشی مانند سانسور کردن است و راه‌حل به شمار نمی‌آید.
در حال حاضر ما در جهانی زندگی می‌کنیم که بچه‌ها در معرض بسیاری از چیزها قرار دارند که از کنترل ما خارج‌اند. شاید شما استفاده از رسانه‌ها را در خانه‌تان محدود کنید، اما والدینِ بهترین دوست فرزندان‌تان ممکن است در این رابطه سهل‌انگارتر باشند. بسیاری از بچه‌ها تلفن همراه با دسترسی به اینترنت دارند، بنابراین حتی اگر در خانه بتوانید فرزندتان را از رفتن به یوتیوب بازنگه‌دارید، ممکن است با گوشی دوستان‌شان همچنان به ویدیوهای یوتیوب دسترسی داشته باشند. به همین دلیل صحبت کردن مداوم با فرزندان‌تان درباره‌ی تعاملات‌شان و شنیدن دیدگاه‌هایشان واقعاً مهم است. این کار به رشد توانایی آن‌ها در بررسی نقادانه‌ی رسانه‌ها و شکل‌دهی به دیدگاه‌های شخصی خودشان کمک می‌کند.»
به گفته‌ی فرگوسن همراهی والدین و فرزندان در زمان بازی کردن موجب می‌شود، فرزندان رفتارهای مدنی پسندیده‌تری در موقعیت‌های عمومی از خود بروز دهند. او بر این باور است که باهم بازی کردن فرصتی فوق‌العاده را برای گفت‌و‌گو فراهم می‌آورد. او می‌گوید: «فرصت فوق‌العاده‌ای برای یک والد است تا متوجه شود که چه چیز در رسانه‌ای که فرزندش استفاده می‌کند برای او ارزشمند است. فرصت خوبی برای والدین و فرزندان است تا با هم درباره‌ی مسائل بحث‌برانگیز گفت‌و‌گو کنند. به نظرم گاهی داشتن چنین فرصتی برای صحبت کردن درباره‌ی درست و غلط و کارهایی که می‌توانیم یا نمی‌توانیم انجام دهیم، بسیار بسیار ارزشمند است.»
وقتی پای انتخاب رسانه‌ها در میان است، مهم است که والدین کیفیت و کمّیت را باهم درنظربگیرند. تعیین محدودیت‌هایی قطعاً مهم است، چون ما خواهان برقراری تعادل سالمی میان فعالیت‌های آنلاین و آفلاین بچه‌ها هستیم، اما افزون‌براین، می‌خواهیم مطمئن باشیم که مدت زمانی که بچه‌ها صرف رسانه‌ها می‌کنند ارزشمند است. بسیاری از بازی‌ها ارزش‌های آموزشی فوق‌العاده‌ای دارند یا حتی صرفاً از نظر سرگرم‌کننده بودن ارزشمندند. مسئله‌ی کلیدی انتخاب کردن بازی‌های خوب و مناسب با سنِ بچه‌هاست.
در نهایت، تمام کارشناسان بر سر این مسئله توافق دارند تصمیم‌هایی که یک والد در رابطه با بازی کردن [بچه‌هایشان] می‌گیرند، منحصربه‌فردند. تنها قانون اشتباه این است که هیچ قانونی وجود نداشته باشد.
ونس می‌گوید: «این‌ها تصمیماتی منحصربه‌فردند. به نظر برخی از والدین فحش دادن به هیچ وجه قابل‌قبول نیست، اما از نظر برخی دیگر آنقدرها هم مسئله‌ی بزرگی نیست. برخی از والدین ممکن است به شدت مخالف محتواهای خشونت‌آمیز در بازی‌ها باشند، درحالی که دیگران بیشتر نگران محتواهای وسوسه‌آمیزند. ازآنجایی‌که این تصمیمات با توجه به حساسیت‌های والدین منحصربه‌فردند، در نهایت فقط دو چیز مهم است: آگاه شدن و حفظِ مشارکت.»
[1] Christopher J. Ferguson
[2] Texas A&M International University
[3] Patricia Vance
[4] Entertainment Software Rating Board
[5] رده بندی سنی متناسب با فرهنگ و هنجار‌های ایرانی با عنوان «اسرا» در دسترس شماست.
